Kotre didaktiske metody zmóžnjeja šulerjam wuspěšne wužiwanje rěče? W dźěłarničce so rozjimuje, kak móže wučer w zakładnej šuli z pisanej nitku a rěčnymi mustrami krok po kroku aktiwne nałožowanje rěče kóždeho šulerja docpěć. Předstaji so planowanje efektiwneho wuknjenskeho a „rěčneho“ časa na zakładźe partnerskeho eksperimentowanja ze słownym materialom. Dale poskića so lóštne zwučowanja, kotrež su na rozšěrjenje słowneho składa rjadowniskeho cyłka wusměrjene.

Daniela Knoblichowa

Serbska zakładna šula „Michał Hórnik“ Worklecy

Daniela Knoblichowa je wučerka za delni schodźenk a ma dołholětne powołanske nazhonjenja. Wona skutkuje na Serbskej zakładnej šuli „Michał Hórnik“ we Worklecach. Nimo toho dźěła jako powołana poradźowanska wučerka a je fachowa poradźowarka za serbšćinu na zakładnych šulach we wobłuku regionalneje wotnožki Budyšin kaž tež wuwučowarka we wukubłanju studentow wučerstwa (Lehrbeauftragte). Wosebje wěnuje so wona diferencowanemu a na kompetency wusměrjenemu wuwučowanju. Na tutym polu ma mnoholětne nazhonjenja w dalekubłanju wučerjow.

Heterogenita w zakładnej šuli je wot spočatka sem jara wulka. Dźěći přińdu z wuknjenskimi wuměnjenjemi do šule, kotrež wotpowěduja wuwićowemu rozdźělej hač do třoch lět. Naša wučba ma nětko kóžde dźěćo indiwidualnje spěchować, diferencowana być, kubłać, na kompetency orientowana wužadować a po móžnosći pola kóždeho šulerja stopnjowanje jeho wukonow docpěć.
Wotewrjene wuwučowanske metody zmóžnjeja dźěćom aktiwne, samostatne a kooperatiwne wuknjenje - wot spočatka sem.

Silke Huge

referatna nawodnica, Sakski kubłanski institut

Silke Huge ma wjace hač dwacećilětne nazhonjenja jako nawodnica zakładneje šule. Wona skutkowaše jako referentka na polu kwalifikacije šulskich nawodnicow a nawodow w Sakskej. Tučasnje dźěła wona jako nawodnica referata „Wuwiwanje kwality w kubłanju“ při Sakskim kubłanskim instituće.

A. Meißner

47. zakładna šula w Drježdźanach

Antje Meißner je wučerka na 47. zakładnej šuli w Drježdźanach a za nowe ideje jara wotewrjena. Swoju wysoku kompetencu při indiwidualnym spěchowanju šulerkow a šulerjow w zakładnej šuli zasadźuje wona w nadawku Sakskeho kubłanskeho instituta we wobłuku dalekubłanjow wučerkow a wučerjow w ramiku projekta „Lětniki přesahowace wuwučowanje na małych zakładnych šulach na wjesce“. K jeje aktualnym nadawkam słuša nimo toho dźěło jako zamołwita za šulskozachodnu fazu kaž tež jako mentorka při wukubłanju referendarow.

Koncept 2plus je so přez lěta w našich šulach zadomił. Přeco zaso pytamy za přiměrjenymi metodami wuwučowanja. Dwurěčnosć we wučbje je wužadanje za kóždu wučerku a kóždeho wučerja, přetož su předznajomosće a zakłady šulerkow a šulerjow jara rozdźělne. Kak spěchujemy dźěći němskeho pochada, a kak runočasnje dalewuwiće maćernorěčnych dźěći? Kotre metody su móžne, kotre wašnja wuwučowanja wunošne?
Zhromadnje chcemy so z wšelakimi móžnosćemi dwurěčneho wuwučowanja rozestajić a so z metodami bilingualneje wučby, mj. dr. na přikładźe francosko-němskeje wučby Drježdźanskeho Romain Rolland gymnazija, zeznajomić. Při tym su najwšelakoriše nazhonjenja wšitkich koleginow a kolegow pohon a nastork za nowe ideje žiweje dwurěčnosće w našej wučbje.

Diana Šołćina

Serbska wyša šula „Michał Hórnik“ Worklecy

Diana Šołćina je fachowa wučerka za stawizny a sport. Referendariat wukonješe wot 2003 hač do 2005 w Lipsku. Wot lěta 2005 sem wuwučuje na Serbskej wyšej šuli „Michał Hórnik“ we Worklecach a je zdobom mentorka. Tuchwilu kubła so na poradźowansku wučerku. Wona ma wobšěrne nazhonjenja w dwurěčnym wuwučowanju, teamteachingu a w organizaciji wšelakich prezentaciskich formow, kotrež diferencowane dwurěčne wuwučowanje podpěraja.

Kristian Raum

Centrum za wučerske kubłanje, šulsko- a powołanskokubłanske slědźenje, TU Drježdźany

Kristian Raum je gymnazialny wučer za francošćinu a stawizny z dołholětnymi nazhonjenjemi w bilingualnej wěcnej wučbje stawiznow. Wón dźěłaše na Romaina Rollandowym gymnaziju w Drježdźanach, hdźež je mjez druhim němsko-francoske šulerske wuměny přewjedł, do kotrychž je tež elementy serbskeje kultury sobu zapřijał. Je sobu zawjedł němsko-francosku dwójnu maturu „Abibac“. K jeho nadawkam słušeše nimo toho dźěło jako fachowy poradźowar za francošćinu na gymnazijach we wobłuku regionalneje wotnožki Drježdźany. Wot awgusta 2015 skutkuje wón jako powołany wučer při Centrumje za wučerske kubłanje, šulske a powołanskokubłanske slědźenje TU Drježdźany we wobłuku fachoweje didaktiki francošćiny. Wosebje wěnuje so diferencowanej wučbje a interkulturelnemu wuknjenju. W tutymaj wobłukomaj je hižo dalekubłanja koncipował a přewjedł, mj. dr. schadźowanje k bilingualnym a mjezydisciplinarnym modulam a kóždolětnje so wotměwace dny wučerjow francošćiny w Drježdźanach.

DIGITAL krok po kroku – serbski prawopis interaktiwnje wuknyć a zwučować

W dźěłarničce prezentuje so digitalny wučbny srědk k zwučowanju a skrućenju gramatiskich a prawopisnych kmanosćow šulerjow rěčneju skupinow 1 a 2, kotřiž po koncepće 2plus serbsce wuknu. Wučbny srědk ma indiwidualnemu spěchowanju šulerjow słužić a diferencowane wuwučowanje podpěrać.
Zhromadnje z agenturu za młode medije KIDS interactive wujasni so funkcionalita webstrony a skići so móžnosć, kwalitu prěnich zwučowanskich jednotkow posudźować.
Dźěłarnička słuži zhromadnemu kritiskemu rozestajenju z digitalnymi medijemi we wšědnej šulskej wučbje.

Serbske rěčne znajomosće šulerjow certifikować – přihot na pruwowanje

Dale předstaji so certifikowanje serbskorěčnych kmanosćow po zasadach Zhromadneho referencneho ramika za rěče (ZER), kotrež zmóžni rěčne kmanosće w mjezynarodnje přirunajomnej formje přepruwować. Certifikacija měri so w prěnim rjedźe na dorosćenych, kotřiž w rěčnych kursach abo awtodidaktisce serbsce wuknu. Tola tež wotchadnikam 10. lětnika doporuča so rěčne pruwowanje na niwowje B2 a wotchadnikam 12. lětnika na niwowje C1.
Nimo toho prezentuje so internetowy poskitk za testowe pruwowanje. Wobdźělnicy informuja so wo wobsahu, natwarje a hódnoćenju certifikata kaž tež wo rěčnych niwowach a wobdźělenskich wuměnjenjach za pruwowanje RĚČNY CERTIFIKAT HORNJOSERBŠĆINY.

Manuela Smolina

Rěčny centrum WITAJ

Manuela Smolina je wědomostna sobudźěłaćerka a wotrjadnica w Rěčnym centrumje WITAJ.
Do toho wuwučowaše jako wučerka za němčinu a serbšćinu na wyšej šuli w PančicachKukowje a na Serbskim gymnaziju Budyšin.
Wona je mjez druhim zamołwita za spřistupnjenje zakładow serbskeje gramatiki a ortografije za šulsku potrjebu a za nowowudaća maćeršćinow. Dalše ćežišćo jeje dźěła je koncipowanje a nadźěłanje zakładow za certifikowanje serbskorěčnych kmanosćow po Europskim referencnym ramiku za rěče. K tomu wuwiwa so wosebita webstrona za zajimcow, kotřiž wuknu hornjo- abo delnjoserbšćinu.

Jadwiga Dyrlichowa

Rěčny centrum WITAJ

Jadwiga Dyrlichowa je diplomowa přełožowarka za jendźelšćinu a čěšćinu. Wot lěta 2015 sem dźěła w Rěčnym centrumje WITAJ jako projektowa koordinatorka za digitalne wučbne srědki. Při tym skutkuje tež jako awtorka při wuwiwanju interaktiwnych nadawkow.

Mnoho dźěći wotrosće dwurěčnje. Přiswojenje rěče wotběži na zakładźe wšelakich rěčnych biografijow jara indiwidualnje. To rěka, zo su wažne parametry rěče kaž zrozumliwosć, słowoskład a gramatika jara wšelako wuwite. Přez zaměrne nałožowanje wobkedźbowanskich instrumentow móže so zwěsćić, što šuler derje wobknježi a hdźe ma so zapřimnyć. Dźěći z deficitami při přiswojenju pisomneje rěče su husto přežadani. Zo by so dołhodobnym wuskutkam a negatiwnym wuwićam zadźěwało, ma so sčasom jednać – ma so wo šulskich a eksternych formach podpěry přemyslować, ale tež jich hranicy maja so spóznać.

Wanda Wokowa

rěčnoterapeutiska praksa w Budyšinje

Wanda Wokowa studowaše na Martina Lutherowej uniwersiće w Halle rěčne wědomosće a fonetiku. Po postgraduaciji ke kliniskej rěčnej wědomostnicy dźěłaše někotre lěta w praksach za logopediju, doniž so 2002 w Budyšinje na tutym polu njezesamostatni. Dźěła jako akademiska rěčna terapeutka z klientami wšěch starobnych skupin, kotřiž ćerpja pod rěčnymi, rěčenskimi a hłósnymi mylenjemi. Terapija přewjedźe so w sylnej rěči klienta – serbsce abo němsce. Wosebite ćežišćo jeje dźěła je přewod wuwića dźěći hladojo na jich rěčne wuwiće kaž tež poradźowanje a terapija šulskich dźěći, kotřiž maja deficity při přiswojenju pisomneje rěče. Wona poradźuje tež staršich, wučerjow a kubłarjow w pěstowarnjach.

Rozmołwy w předmjeće matematika wjesć rěka zhromadnje a jedyn wot druheho wuknyć, wot idejow a myslow druhich dźěći profitować a sam jasnosć wo swójskich předstawach dóstać.
Kak maja so tajke rozmołwy wjesć? Kotre metody a nadawki so za to hodźa? Kotre rěčne kompetency maja so za to wuwić? Na wšitke tute prašenja ma dźěłarnička wotmołwy dać.

Bärbel Czornack-Menzzer

zakładna šula Reichenberg

Bärbel Czornack-Menzzer skutkuje wot 1992 jako wjednica we wobłuku zakładnych šulow a wuwučuje hłownje matematiku. Wona ma dołholětne nazhonjenja na polu dalekubłanja a je w fachowym časopisu „Matematika w zakładnej šuli“ (Friedrichowe nakładnistwo) publikowała.

Starši su wažny dźěl kubłanskeho procesa. To je w Sakskim šulskim zakonju runje tak zakótwjene kaž w koncepće 2plus. Woni dožiwjeja dźeń wote dnja wuspěchi swojich dźěći w rěčnym wuwiću a so z prawom nad tym raduja. Runje tak pak registruja starši tež ćeže a dožiwja snadź rezignaciju. Rěči so wo tym? Hdyž haj, štó to organizuje a kak móhli so dobre nazhonjenja šěrić? Hdyž nic, kak móhło so to w přichodźe zeskutkownić? Rěčna hodźina njech so jako móžnosć wuměny nazhonjenjow wuwije. Wobdźěleni přindu do rozmołwy a pytaja zhromadnje za nowymi pućemi a perspektiwami – cyle w zmysle hesła zarjadowanja.

Bosćij Handrik

Sakska kubłanska agentura, regionalna wotnožka Budyšin

Bosćij Handrik dźěła z lěta 2001 mjez druhim jako šulski referent w mjenowanym zarjedźe. Aktualnje skutkuje jako wosobinski referent nawody zarjada a jako koordinator za serbske naležnosće. Wón je wučer za chemiju, biologiju a astronomiju. Wot 1990 bě šulski nawoda PWŠ “Dr. Marija Grólmusec” w Radworju a wot 1992 do 2001 nawoda tamnišeje srjedźneje šule.